اثرات تاخیری درمان سرطان عوارض جانبی هستند که پس از پایان درمان از بین نرفته اند. اثرات تاخیری ممکن است تا ماه ها و سال ها پس از پایان درمان رخ ندهند. در صورتی که مایل باشید در مورد اثرات تاخیری درمان بیماری تان بیشتر بدانید، تیم درمانی شما می تواند در رابطه با اثرات تاخیری بالقوه اطلاعات دقیقی به شما ارائه کند. آنها شما را نسبت به علائم و نشانه هایی که بایستی بدان ها توجه داشته باشید آگاه می کنند. از پزشک معالج خود و کادر درمان سوال کنید که با انجام چه اقداماتی می توانید احتمال وقوع اثرات تاخیری را کاهش دهید یا به صورت کلی مانع از وقوع این عوارض جانبی شوید. آن ها همچنین ممکن است در مورد آزمایشاتی که لازم است به صورت منظم انجام شوند اطلاعات لازم را در اختیار شما قرار می دهند. انجام منظم آزمایشات به کادر درمان در تشخیص زودهنگام و به موقع اثرات تاخیری کمک می کند.
در صورتی که عوارض جانبی درمان شما پس از پایان درمان بهبود نیابد، یا اینکه علائم و نشانه های جدیدی را تجربه می کنید، لازم است تا به پزشک معالج خود اطلاع دهید. در صورت نیاز کادر درمان آزمایشاتی در راستای بررسی بیشتر وضعیت شما درخواست می کنند. علاوه بر این ممکن است در مورد راهکارهایی با شما گفتگو کنند که با کمک آنها می توانید عارضه های جانبی خود را مدیریت کنید.
ممکن است با خواندن این مقاله این سوال برایتان پیش آمده باشد که آیا ممکن است شما هم اثرات تاخیری درمان سرطان را تجربه کنید؟ کادر درمان و پزشک معالج شما می توانند با توجه به نوع درمانی که شما در حال حاضر دریافت می کنید احتمال بروز این عارضه ها را در شما بررسی کنند. اثرات تاخیری بالقوه عبارتند از:
لنف ادم
دریافت رادیوتراپی یا جراحی غدد لنفاوی ممکن است باعث بروز تورم با عنوان لنف ادم گردد. این تورم معمولا دست ها (بازوها) و پاهای شما را تحت تاثیر قرار می دهد. علاوه بر این نواحی با توجه به اینکه کدام بخش از بدن شما تحت درمان قرار گرفته است ممکن است لنف ادم در نواحی دیگر بدن نیز رخ دهد. در صورتی که به توصیه های پزشک معالج تان در حین درمان عمل کنید احتمال بروز لنف ادم در شما کاهش می یابد. از پوست خود مطابق توصیه ی پزشک معالج تان مراقبت کنید. در صورتی که هرگونه تورم را در بدن خود احساس می کنید، فورا به پزشک معالج خود و کادر درمان اطلاع دهید. هرچه لنف ادم زودتر تشخیص داده شود، احتمال مدیریت و درمان این عارضه افزایش می یابد.
اثرات بر قلب و ریه ها
برخی درمان های بخصوص سرطان ممکن است احتمال وقوع مشکلات قلبی-عروقی و ریوی را در آینده افزایش دهند. رادیوتراپی وسط قفسه ی سینه یا سینه ی چپ احتمال بروز مشکلات قلبی را افزایش می دهد.رادیوتراپی که به منظور درمان سرطان ریه انجام می شود، ممکن است باعث بروز تغییرات در ریه ها به عنوان مثال اسکار ریه گردد.
درمان های دارویی سرطان نیز ممکن است باعث بروز مشکلات قلبی-عروقی شوند. مشکلات قلبی-عروقی شامل فشارخون بالا، ریتم غیر طبیعی قلب از جمله این مشکلات هستند. در صورتی که در معرض خطر ابتلا به این نوع از عوارض جانبی باشید، قبل از شروع درمان لازم است تا وضعیت قلبی-عروقی شما مورد بررسی قرار بگیرد. علاوه بر ارزیابی های اولیه لازم است تا در حین درمان و پس از پایان درمان نیز وضعیت قلبی-عروقی شما مورد بررسی قرارگیرد.
بسیاری از بیمارانی که این درمان ها را دریافت می کنند هیچ یک از عارضه های اشاره شده را تجربه نمی کنند. در صورتی که در مورد بروز این عارضه نگران هستید از پزشک معالج و کادر درمان خود در مورد اینکه آیا ممکن است در بلند مدت عملکرد و سلامت قلب شما تحت تاثیر این عارضه قرار بگیرد یا خیر سوال کنید.
اثرات بر سر و گردن
رادیوتراپی سر و گردن ممکن است باعث بروز اثرات تاخیری گردد. به عنوان مثال از عوارض تاخیری این درمان خشکی دهان است زیرا شما بزاق کمتری دارید یا اینکه بزاق شما چسبنده شده است. در برخی از بیماران حس چشایی نیز تحت تاثیر این درمان قرار می گیرد. خشکی دهان را اغلب می توان با مصرف بزاق مصنوعی و مصرف منظم آب به صورت جرعه جرعه مدیریت کرد. استفاده از دهانشویه بی کربنات سدیم ممکن است در برطرف کردن بزاق چسبنده برای شما کمک کننده باشد. درمان هایی چون رادیوتراپی و جراحی در ناحیه سر و گردن ممکن است بر توانایی بلع و گفتار شما تاثیر بگذارند. در راستای مدیریت این مشکل ها می توانید از متخصصان گفتار درمانگر و متخصصین تغذیه کمک تخصصی دریافت کنید.
اثرات بر استخوان ها
دریافت درمان های هورمونی در درمان سرطان پستان و سرطان پروستات احتمال ابتلا به پوکی استخوان را افزایش می دهد. پوکی استخوان احتمال شکستگی استخوان ها را در شما افزایش می دهد. انجام رادیوتراپی در ناحیه لگن، ممکن است احتمال بروز تغییرات استخوانی مانند شکستگی های کوچک ناحیه لگن را افزایش دهند اگرچه که این عارضه نادری است. ورزش های مقاومتی و پیاده روی و داشتن رژیم غذایی متعادل می تواند در مراقبت از استخوان ها کمک کننده باشد.
اثرات بر روده و مثانه
دریافت رادیوتراپی در ناحیه تحتانی شکم (لگن) ممکن است باعث بروز آثار تاخیری در روده ها و مثانه شود که اغلب این عوارض قابل مدیریت و درمان هستند. این تاثیرات در برخی از بیماران به صورت تغییر در عادات روده ها به صورت اسهال یا یبوست بروز پیدا کند. تغییر رژیم غذایی تان به صورتی که فیبر کمتری مصرف کنید، به تنظیم عادات روده ای شما کمک خواهد کرد. علاوه بر تغییرات رژیم غذایی با مصرف داروهایی که پزشک معالج تان تجویز خواهد کرد می توان اسهال و یبوست را کنترل کرد.
رابطه ی جنسی و باروری
درمان سرطان ممکن است زندگی جنسی شما را به اشکال مختلف تحت تاثیر قرار دهد. ممکن است توانایی باروری شما تحت تاثیر قرار بگیرد. در صورتی که در این مورد نگران هستید با پزشک معالج خود و کادر درمان مشورت کنید و اطلاعات مورد نیازتان را کسب کنید.