تغذیه در بیماران مبتلا به سرطان- بخش اول

تغییرات متابولیکی و تغذیه ای در میزان بقا و بهبودی بیماران مبتلا به سرطان نقش مهمی دارد و لازم است مراقبین بیمار و کادر درمان توجه ویژه ای به این مساله داشته باشند. در ادامه به سه مورد از مشکلات متابولیکی شناخته شده در بیماران مبتلا به سرطان پرداخته خواهد شد: سوتغذیه، سارکوپنی و کاشکسی.
سوء تغذیه

 سوء تغذیه ناشی از یک حالت التهابی است که باعث بی اشتهایی و در نتیجه کاهش وزن بیماران می شود. سو تغذیه در بیماران مبتلا به سرطان پدیده ای شایع است به صورتی که 15 تا 40 درصد بیماران در زمان تشخیص بیماری، کاهش وزن را گزارش کرده اند  و 40 تا 80 درصد تمام بیماران مبتلا به سرطان در حین بیماری سو تغذیه را تجربه می کنند. سوتغذیه می تواند بر نتایج و اثربخشی درمان تاثیر بگذارد، بهبود زخم در بیماران را به تاخیر بیندازد، عملکرد عضلانی ایشان را کاهش داده و ریسک بروز عوارض پیچیده ی بعد از عمل جراحی را افزایش دهد. سو تغذیه ممکن است میزان تحمل بیمار نسبت به درمان و اثربخشی درمان های سرطان را تحت تاثیر قرار دهد که به نوبه ی خود می تواند منجر به طولانی شدن مدت زمان بستری در بیمارستان، افزایش ریسک وقفه در درمان و کاهش احتمالی بقا گردد.
سارکوپنی
سارکوپنی زمانی رخ می دهد که از بین رفتن توده ی بدون چربی بدن منجر به کاهش قدرت بدنی و افت عملکرد فیزیکی بیمار می گردد که در نتیجه کیفیت زندگی بیمار تحت تاثیر قرار می گیرد. از آنجایی که کاهش وزن در بیماران سرطانی مبتلا به چاقی در مقایسه با دیگر بیماران به راحتی قابل شناسایی نیست، سارکوپنی در این بیماران نادیده گرفته می شود و در نتیجه منجر به وقوع تغییرات در ترکیب بدنی و کاهش آسیب متابولیک می شود که پیش بینی کننده ی وقوع عوارض جانبی درمان های سرطان می باشد.
کاشکسی
کاشکسی در سرطان یک سندرم چند عاملی پیچیده است که در نتیجه ی تغییرات متابولیکی، التهاب سیستمی و کاهش اشتها رخ می دهد. کاهش وزن ناخواسته و غیر ارادی، از دست دادن توده ی عضلانی اسکلتی است که همراه با یا بدون از دست دادن توده ی چربی بوده و با حمایت های تغذیه ای مرسوم برگشت ناپذیر است.
تغذیه جز مهمی از مراقبت های حمایتی و  تسکینی بیماران مبتلا به سرطان و بهبودیافتگان از بیماری است که به ایشان در تکمیل درمان و بهبودی از بیماری کمک می کند، طوری که پس از به پایان رساندن درمان بتوانند فعالیت های فیزیکی و ورزشی مورد نیازشان را انجام دهند و کیفیت زندگی شان حفظ شود. در ادامه پیرامون نکات اولیه و کلی تغذیه در بیماران مبتلا به سرطان توضیحاتی آورده شده است.
رژیم های تغذیه ای که باعث کاهش التهاب سیستمی شده و پروتئین کافی در راستای جبران تخریب پروتئین را تامین می کنند و منجر به کاهش احساس گرسنگی در بیمارانی که قصد کاهش وزن دارند می شوند (استفاده از مواد غذایی که باعث می شوند فرد سریع تر احساس سیری کند)، مفید خواهند بود .
لازم به ذکر است که مداخلات تغذیه ای همواره بایستی متناسب و هم راستا با نیاز بیمار در نظر گرفته شود. قوانین کلی نیز وجود دارد مانند آنکه مصرف کربوهیدرات های فرآوری شده و چربی های اشباع شده را کاهش دهید. گوشت بدون چربی مانند گوشت مرغ بدون پوست و ماهی به جای گوشت های فرآوری شده، کربوهیدرات های پیچیده مانند نان های چند غله به جای کربوهیدرات های فرآوری شده مانند نان سفید را انتخاب کنید و  مصرف چربی در رژیم غذایی تان را محدود کنید.
علاوه بر این موارد، بیماران مبتلا به سرطان و بهبود یافتگان از سرطان بایستی تشویق شوند که روزانه 5 وعده یا بیشتر میوه و سبزیجات متنوع مصرف کنند تا از این طریق میزان دریافت فیبر محلول خود را افزایش دهند. همچنین مصرف الکل در این افراد بایستی محدود شود.
بیماران مبتلا به انواع خاصی از سرطان ها مانند سرطان سر و گردن یا سرطان پستان و پروستات که تحت هورمون درمانی هستند نیاز به مداخلات تغذیه ای ویژه دارند. مداخلات تغذیه ای هدفمند و شخصی سازی شده برای هر بیمار متناسب با نیازهای او بایستی در نظر گرفته شود که منجر به اثربخشی درمان، کاهش وقوع عوارض جانبی درمان و در نتیجه افزایش کیفیت زندگی بیمار شود.

منابع:
ESMO handbook of supportive and palliative care, August 2022
Ravasco P. (2019). Nutrition in Cancer Patients. Journal of clinical medicine, 8(8), 1211. https://doi.org/10.3390/jcm8081211