ارزیابی اختلالات خواب
ارزیابی اختلالات خواب به منظور شناسایی مشکلاتی که باعث به وجود آمدن این اختلال شده اند، صورت می گیرد. داشتن تمرکز در هنگام فعالیت های روزانه برای بیماران مبتلا به اختلال خواب خفیف امری دشوار است. بیماران مبتلا به اختلالات خواب متوسط ممکن است افسرده و مضطرب باشند. اختلالات خواب ممکن است هوشیاری بیماران در طی روز را تحت تاثیر قرار دهد و در نتیجه انجام فعالیت های روزانه برایشان دشوار گردد. ممکن است بیمار دستورالعمل های درمانی را فراموش کند و در تصمیم گیری های مهم دچار مشکل شود. پرداختن به اختلالات خواب و درمان این اختلالات از این جهت حائز اهمیت است که استراحت کافی و با کیفیت باعث افزایش سطح انرژی می گردد و در نتیجه بیمار می تواند با عوارض جانبی درمان و بیماری بهتر کنار بیاید.
ارزیابی اختلالات خواب در بیماران مبتلا به سرطان بایستی به صورت منظم صورت گیرد زیرا ممکن است در گذر زمان شدت اختلالات تغییر کند و بیماران به اختلالات خواب شدید دچار شوند.
ارزیابی اختلالات خواب شامل ارزیابی و آزمایشات طبی (در صورت لزوم)، بررسی تاریخچه ی سلامت بیمار و بررسی تاریخچه ی خواب بیمار توسط پزشک معالج می باشد که شامل موارد زیر است:
- مشکلات ناشی از سرطان و عوارض جانبی درمان های سرطان
داروهایی که بیمار مصرف می کند شامل داروهای تجویزی توسط پزشک، مکمل ها و ویتامین ها و داروهای بدون نسخه
- اثرات هیجانی و روانشناختی سرطان و درمان آن بر بیمار
- تغذیه
- ورزش
بیمار و خانواده ی او می توانند اطلاعات لازم در مورد سابقه خواب و الگوهای خواب بیمار را در اختیار پزشک معالج قرار دهند. ممکن است در جهت کمک به تشخیص اختلالات خواب از پلی سومنوگرام استفاده شود. در این روش مطالعه ی خواب داده های مختلفی در زمان خواب ثبت می شود:
- تغییرات امواج مغزی
- حرکات چشم
- سرعت تنفس
- فشار خون
- ضربان قلب و فعالیت الکتریکی قلب و سایر عضلات
این اطلاعات به پزشک معالج یا متخصص سلامت روان کمک می کند تا علت مشکلات خواب را شناسایی کند.
درمان اختلالات خواب
مراقبت های حمایتی و تسکینی
مراقبت های حمایتی و تسکینی از لحظه تشخیص بیماری، برای کاهش درد و رنج جسمی و روانی بیمار و عوارض ناشی از درمان بیماری با هدف افزایش کیفیت زندگی به کمک بیمار و خانوادۀ او می‌آید و به افزایش رضایت مندی بیمار و همراهانش منجر می‌شود. درمان اختلالات خواب ممکن است شامل مراقبت های حمایتی و تسکینی برای مدیریت بهینه مشکلات ناشی از سرطان یا عوارض جانبی درمان سرطان شود. اختلالات خواب اغلب همراه با خستگی مرتبط با سرطان رخ می دهد و ممکن است با این خستگی مرتبط هم باشند. ممکن است دریافت مراقبت های تسکینی اختلالات خوابی که در نتیجه ی مشکلات ناشی از سرطان یا عوارض جانبی درمان سرطان به وجود آمده اند را رفع کند. مهم است که بیماران در مورد مشکلات خواب خود با اعضای خانواده و کادر درمان صحبت کنند تا آموزش های لازم و حمایت مورد نیاز را دریافت کنند. مراقبت های حمایتی می توانند کیفیت زندگی و خواب بیمار را ارتقا دهند.
درمان رفتاری شناختی
بیماران مبتلا به اختلالات خواب همواره راجع به اینکه خواب کافی و با کیفیت ندارند مضطرب هستند. این درمان به کاهش اضطراب در مورد عدم خواب کافی کمک می کند. این درمان به بیماران کمک می کند تا افکار و باورهای منفی در مورد خواب را به افکار و باورهای مثبت و سازگارانه تبدیل کنند تا در نتیجه بیمار بتواند راحت تر به خواب برود. درمان رفتاری شناختی به جایگزینی عبارت "من باید بخوابم" با ایده ی "فقط ریلکس باش و برای خوابیدن خودت را تحت فشار قرار نده" کمک می کند. بیماران یاد می گیرند که چگونه عادت های خوابی که مانع از خوابیدن و خواب با کیفیت هستند را تغییر دهند.
گاهی درمان اختلالات خواب بدون دارودرمانی موثر واقع نمی شود و همچنین ممکن است درمان رفتاری شناختی همواره در دسترس تمامی بیماران نباشد یا این درمان در مورد برخی از بیماران اثربخش نباشد. در چنین شرایطی لازم است تا برای کوتاه مدت از دارو درمانی و استفاده از داروهای خواب تحت نظر پزشک بهره گرفت. همچنین برخی اختلالات خواب ممکن است ناشی از شرایطی باشند که بایستی با دارو درمان شوند، مانند گر گرفتگی، درد، اضطراب، افسردگی یا اختلالات خلقی.
داروهایی که توسط پزشک معالج تجویز می شوند بستگی به نوع اختلال خواب (مشکل در به خواب رفتن یا مشکل در تداوم خواب) و سایر داروهایی که بیمار مصرف می کند متفاوت هستند. پزشک معالج برای آنکه داروی اثر بخش و ایمن را تجویز کند تمام شرایط پزشکی بیمار و داروهایی که مصرف می کند را در نظر می گیرد. مصرف برخی از داروها که به بهبود کیفیت خواب کمک می کنند، نباید ناگهانی قطع شود. قطع ناگهانی برخی داروها موجب عصبی شدن، تشنج و بروز تغییر در فاز REM خواب می شود که در نتیجه ی آن خواب دیدن از جمله کابوس افزایش می یابد. تغییرات خواب REM برای بیمارانی که دچار زخم های پپتیکی (زخم های گوارشی) و مشکلات قلبی هستند، خطرناک است.